ul. Narutowicza 13, 98-300 Wieluń 43 843-43-34 mzw@muzeum.wielun.pl

WIATRAK W KOCILEWIE

Wiatrak w Ożarowie, a dokładnie w Kocilewie koło Ożarowa, przez długie lata związany był z zamieszkującą obok młynarską rodziną Kowalskich. Poprzednik obecnego wiatraka uległ zniszczeniu w wyniku działań wojennych w 1914 roku, właściciel Roman Kowalski wznowił działalność wieczysto-czynszowej osady młynarskiej w odbudowanym wiatraku dopiero w roku 1918.

Po roku 1945 wiatrak prowadził Henryk Kowalski, syn Romana. Obiekt będący przedsięwzięciem prywatnym, nie spotkał się z uznaniem władz i w roku 1960 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi zakazało przemiału zboża na mąkę. Henryk Kowalski stał się ostatnim młynarzem w Ożarowie. Zamknięty wiatrak od tej pory służył jedynie jako budynek magazynowy. Nieużywany młyn popadał w coraz większą ruinę. Najpierw zdjęto mu skrzydła z uwagi na zagrożenie, jakie mogły powodować. Lata następne przyniosły załamanie się konstrukcji dachu, oberwanie się wału wraz z kołem palecznym, zrujnowanie podłóg oraz oszalowania i konstrukcji ścian. Stan taki trwał do roku 1996, kiedy wiatrak był już zupełną ruiną. Wtedy z inicjatywy Muzeum Wnętrz Dworskich w Ożarowie oraz działającego przy nim Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Wnętrz Dworskich w Ożarowie rozpoczęto działania, mające na celu uratowanie wiatraka. Inicjatywa ta spotkała się ze zrozumieniem w Urzędzie Miasta i Gminy Wieluń. Udało się wygospodarować środki na wykupienie terenu wiatraka i terenu wokół niego.

Po opracowaniu dokumentacji technicznej wiatrak został rozebrany. Po zakończeniu tej części prac rozpoczęto gromadzenie materiału na budowę, a od jesieni 1999 roku rozpoczęły się prace nad rekonstrukcją. Obecnie wiatrak jest zadaszony, oszalowany, a także wstawione są wszystkie elementy mechanizmu m.in. nowy wał wraz z osadzonym na nim kołem palecznym. Wykonany został także i wstawiony nowy hamulec koła palecznego. Zamontowano również potężne skrzydła. Pod koniec 2006 roku rekonstrukcja wiatraka została zakończona. Pokryto dach gontem oraz odtworzono wnętrze młyna ze wszystkimi urządzeniami: przenośnikami, koszami zasypowymi, windami, czyszczarkami itd. Trzon wiatraka pozostał jednak oryginalny. Jest to sztomber, czyli pionowy słup dębowy, będący podstawą konstrukcji oraz podtrzymujący go kozioł, od którego pochodzi nazwa wiatraka typu „koźlak”.

Wiatrak został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa sieradzkiego pod nr 337/A i jest udostępniany do zwiedzania w dni powszednie po wcześniejszej rezerwacji terminu zwiedzania. Wiatrak jest oddalony od dworu o ok. 1 km.

Skip to content