ul. Narutowicza 13, 98-300 Wieluń 43 843-43-34 mzw@muzeum.wielun.pl

ŻYCIE CODZIENNE WSI WIELUŃSKIEJ NA POCZĄTKU XX WIEKU

 

Na ekspozycji etnograficznej prezentowane są tradycyjne narzędzia i sprzęty potrzebne do prowadzenia gospodarstwa wiejskiego na przełomie XIX i XX stulecia.

Przez teren ziemi wieluńskiej biegła zachodnia granica budownictwa drewnianego, stąd widać wielką rozrzutność w wykorzystywaniu tego surowca. Dowodem na to jest ustawiona na ekspozycji częściowa rekonstrukcja wąskofrontowej chaty drewnianej z wystającymi na ponad pół metra węgłami złączonymi na „obłap”. Na ścianach zewnętrznych zawieszono m.in. chomąto na krowę, jarzmo kabłąkowe na wołu oraz drobne sprzęty, dla których „zabrakło” miejsca wewnątrz chaty. Ponadto zawieszono na jednej ze ścian sieć rybacką tzw. „grabcok” i ościenie do połowu ryb. Nie zabrakło elementów dekoracyjnych w postaci kwitnących malw pod oknami i częściowo pomalowanych belek. W pobliżu okna z dwóch stron namalowano białe kropki, które mają symbolizować, że w domu mieszka panna na wydaniu. Wnętrze chaty posiada dwa pomieszczenia: sień i izbę. W sieni, późniejszej kuchni, zgromadzono niezbędne przedmioty potrzebne do przygotowania posiłków. Większość z nich wykonana została z drewna.

Na szczególną uwagę zasługuje stara klinowa prasa do sera, foremki na masło i klepkowe naczynia wykonane przez bednarzy. Na ścianie zawieszono półkę, na której ustawiono ręcznie malowane talerze i kubki. Zastawa ta bardziej służyła celom dekoracyjnym niż praktycznemu wykorzystaniu.

W drugim pomieszczeniu (izbie), które posiada o wiele mniej sprzętów niż sień, ustawiono jedynie niezbędne meble. Centralne miejsce zajmuje stół, nad którym zawieszono ozdobę zwaną pająkiem. Za stołem, w narożniku izby ustawiono domowy ołtarzyk przystrojony bibułkowymi kwiatami. Na ścianach rozwieszono obrazy o treści religijnej, zakupione na odpuście od ludowych malarzy oraz kupione w czasie pielgrzymek.

Nie zabrakło akcesoriów związanych z obrzędowością (gałązek palmowych, gromnicy itp.). Pod oknem ustawiono skrzynię wianową, obok stoi łóżko z poukładanymi piętrowo poduszkami, które służyły jedynie jako dekoracja.

Dużą część izby zajmuje warsztat tkacki (krosno), na którym w zimowe dni kobiety wyrabiały samodziały. W pobliżu chaty ustawiono kilka manekinów przebranych w świąteczny stój ludowy z ziemi wieluńskiej. Najsłabiej reprezentowany jest strój męski, który szybko zatracił swoje indywidualne cechy z powodu sprowadzanych gotowych ubrań ze Śląska. Strój kobiecy przetrwał o wiele dłużej i dzięki temu możemy podziwiać jego barwną kolorystykę, z dominującym kolorem czerwieni.

Uzupełnieniem ekspozycji są narzędzia rolnicze wykonane przez gospodarzy, a niezbędne do pracy w polu, wyroby plecionkarskie oraz wyposażenie kuźni. Kolorytu wystawie dodaje kącik poświęcony współczesnej sztuce ludowej, gdzie prezentowane są następujące dziedziny: ozdoby papierowe, plecionkarstwo, garncarstwo, kowalstwo i rzeźba.

Wystawa etnograficzna wykonana została z myślą o młodym odbiorcy, który oglądając ją może zapoznać się z samowystarczalnością wieluńskiej wsi na przełomie wieków. Różnorodność zgromadzonych na wystawie eksponatów czyni ją atrakcyjną i stanowi uzupełnienie w nauczaniu historii o „małej ojczyźnie” w zagadnieniach kultury materialnej i duchowej.

 

Skip to content